TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ
KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU
(OMBUDSMANLIK)
SAYI : 5638
BAŞVURU NO : 2018/11713
KARAR TARİHİ : 04/03/2019
RET KARARI
BAŞVURAN :
BAŞVURUYA KONU İDARE : Sağlık Bakanlığı
BAŞVURUNUN KONUSU : Başvuranın çocuğunun öğrenim durumu sebebiyle yer değişikliği talebi hk.
BAŞVURU TARİHİ : 02/10/2018
I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
1. Kurumumuza yapılan başvuruda başvuran, Yozgat Şehir Hastanesinde ebe olarak görev yaptığını, çocuğunun 2018 yılı liselere geçiş sınavı merkezi yerleştirme sonucu Eskişehir ili Cemal Mümtaz Sosyal Bilimler Lisesini kazandığını, okulun pansiyonunun olmaması ve aynı mahallede başkaca bir pansiyon olmaması sebebiyle (Eskişehir Milli Eğitim Müdürlüğünden almış olduğu yazı ile belgeli) gerekli evrakları ve mazeretini bildirerek Eskişehir iline naklen atanmasını talep ettiğini ancak talebinin reddedildiğini iddia ederek, durumunun tekrar gözden geçirilerek aile birliğinin sağlanmasını amacıyla Eskişehir iline naklen atamasının yapılmasını talep etmektedir.
II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI
2. Başvuruya konu iddialar hakkında bilgi ve belge talebi içeren yazımıza istinaden Sağlık Bakanlığı Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından gönderilen 08/11/2018 tarih ve … sayılı cevabi yazıda özetle;
2.1 Sağlık Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinde personelin çocuğunun öğrenim durumu nedeniyle atama yapılacağına dair bir hüküm bulunmadığından adı geçenin talebi doğrultusunda işlem yapılamadığı,
2.2 Başvuranın, Yozgat Şehir Hastanesinde Ebe (Hemşire Yetkili) olarak görev yaptığı,
2.3 Aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliklerinin Sağlık Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 20. maddesi kapsamında değerlendirildiği, başvuranın bu kapsamda bir başvurusunun bulunmadığı, ancak aynı yönetmeliğin 16 ncı maddesindeki; “İller arası atama dönemleri Ocak ayı ile Temmuz ayıdır. Bakanlık ve bağlı kuruluşları açık olan ve doldurulmasına ihtiyaç duyulan kadroları ilan eder.
Bu kadrolara atanmak isteyen personel, tercih yaparak müracaatta bulunur...” hükmüne göre, Bakanlık Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğünün internet adresinde ilan edilecek kadrolara ilanda belirtilen usul ve esaslara uygun olarak müracaat
edebileceği,
2.4 Aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliklerinin Sağlık Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin 20. maddesi kapsamında değerlendirildiği, çocuğunun öğrenim durumu nedeniyle atama yapılacağına dair bir hüküm bulunmadığından başvuranın talebi hakkında bir işlem
yapılamadığı,
2.5 Başvuranın, çocuğunun öğrenim durumundan Eskişehir iline atanma talebine 15/08/2018 tarihli ve 5582 sayılı yazı ile cevap verildiği,
2.6 Şikayet konusu talebe ait Bakanlığa ulaşan herhangi bir davaya ilişkin bilgi ve belge bulunmadığı, ifade edilmiştir.
III. İLGİLİ MEVZUAT
3. 18/10/1982 tarihli ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın, “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarında; “Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler.”,
4. 14/6/2012 tarihli ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun "Kurumun Görevi" başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında; “Kurum, idarenin işleyişiyle ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir.”,
5. 25/6/1983 tarihli ve 18088 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin,
5.1 “Amaç” başlıklı 1 inci maddesinde, “Bu Yönetmelik; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 2 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile değişik 2 nci maddesi ve aynı Kanunun 2670 sayılı Kanunla değişik 72 nci maddesine dayanılarak, Devlet Memurlarının aynı kurum içinde yer değiştirme suretiyle atanmalarını sağlamak amacıyla düzenlenmiştir.”,
5.2 “Tanımlar” başlıklı 3 üncü maddesinin birinci fıkrasında, “ a) Yer değiştirme suretiyle atanma, aynı kurumda çalışan memurların, bu Yönetmelikte tespit edilen hizmet bölgelerine belirli süreler dahilinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 76 ncı maddesindeki esaslar çerçevesinde atanmasını, … ifade eder.”
6. 26.03.2013 tarihli ve 28599 sayılı Sağlık Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin,
6.1 “Kapsam” başlıklı 2 nci maddesinde (Değişik:RG-2/3/2018-30348), “(1) Bu Yönetmelik; Sağlık Bakanlığı taşra teşkilatında görev yapan sağlık hizmetleri ve yardımcı sağlık hizmetleri sınıfı personelini kapsar. Ancak, Bakanlık merkez teşkilatından taşra teşkilatına, taşra teşkilatından merkez teşkilatına yapılacak atamalar ve görevlendirmeler ile eğitim ve araştırma hastanelerinde görev yapan eğitim görevlisi, başasistan ve asistanları kapsamaz.”,
6.2 “Tanımlar” başlıklı 4 üncü maddesinde “ (1) Bu Yönetmelikte geçen;
j) (Değişik:RG-2/3/2018-30348) Personel: Bakanlıkta, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (A) bendine göre istihdam edilen sağlık hizmetleri ve yardımcı sağlık hizmetleri sınıfı çalışanlarını,… ifade eder.”
6.3. “İsteğe bağlı yer değiştirme” başlıklı 16 ncı maddesinde, “(2) Standardın uygun olması kaydıyla bu Yönetmeliğin puan, süre ve dönem ile ilgili hükümlerine bağlı kalmaksızın;
…
g) Sağlık ile ilgili bir alanda en az (Değişik ibare:RG-30/9/2016-29843) dört yıllık örgün öğrenim gördüğünü belgelendirmesi hâlinde, öğrenim süresi ile sınırlı olmak kaydıyla, öğrenim gördüğü yere, bir defaya mahsus olmak üzere atanabilir.”
6.4. “Bir mazerete dayanan atamalar” başlıklı 18 inci maddesinde, “(1) Personelin aşağıda belirtilen mazeretleri belgelendirmesi ve talebi üzerine hizmet bölgelerindeki veya hizmet gruplarındaki zorunlu çalışma süreleri tamamlanmadan yer değiştirme suretiyle ataması yapılabilir.
a) Sağlık durumu.
b) Aile birliği.
c) Can güvenliği.
… .”
6.5. “Aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği” başlıklı 20 nci maddesinde (Başlığı ile birlikte değişik:RG-4/4/2015-29316), “(1) Eşlerin ikisinin de (Değişik ibare:RG-2/3/201830348)
Bakanlıkta kamu personeli olması hâlinde;
a) Astlık üstlük sıralaması esas alınarak astın görev yeri üste bağlı olarak değiştirilir. (Değişik cümle:RG-2/3/2018-30348) Üstlük astlık sıralaması; Bakanlık merkez teşkilatı kadroları, il ve ilçe sağlık müdürü, başkan, başhekim, eğitim görevlisi, başasistan, yan dal uzmanları, uzman tabipler, uzman diş tabipleri, tabipler, diş tabipleri, eczacı ve diğer sağlık personeli şeklindedir.
b) (Değişik:RG-2/3/2018-30348) Her iki eşin birinci fıkranın (a) bendindeki aynı sıralama grubunda yer alması halinde aile birliğinin D veya C hizmet grubu bir ilde sağlanması esastır. D veya C hizmet grubunda aile birliğinin sağlanamaması halinde; her iki eşin unvan ve branşında eşlerinin görev yaptığı ilin doluluk oranı az olan ilde aile birliği sağlanır. Doluluk oranlarının da eşit olması halinde; aynı hizmet bölgesinde görev yapan eşlerden yer değiştirme talebinde bulunanın, farklı hizmet bölgelerinde görev yapan eşlerden ise üst hizmet bölgesinde görev yapan personelin görev yeri değiştirilir. Ancak birinci fıkranın (a) bendindeki aynı sıralama grubunda yer alanlardan, üst hizmet bölgelerinden 2, 3, 4 ve 5 inci hizmet bölgelerine atama taleplerinde hizmet grubu şartı, üst hizmet bölgelerinden 6 ncı hizmet bölgesine atama taleplerinde ise astlık, üstlük ve hizmet grubu şartı aranmaz.
c) 16 ncı maddenin ikinci fıkrası ile 19, 21 ve 24 üncü maddelerine göre atanan personelin eşinin görev yeri değişikliği talebinde D veya C hizmet grubu şartı aranmaz. Bu Yönetmeliğin 16 ncı maddesinin birinci fıkrasına göre atanan personelin (Ek ibare:RG-30/9/2016-29843) eşinin görev yeri değişikliği talebinde eşinin atanma tarihinden itibaren bir yıl içerisinde (4) D veya C hizmet grubu şartı aranmaz.
ç) Eşleri, kadrosunun bulunduğu il dışında herhangi bir aile hekimi pozisyonunda görev yapanların yer değişikliği talepleri bu fıkra ile ikinci fıkra hükümleri çerçevesinde değerlendirilir.” düzenlemeleri yer almaktadır.
IV. KAMU DENETÇİSİ SAADETTİN KALKAN’IN KAMU BAŞDENETÇİSİ'NE ÖNERİSİ
7. Kamu Denetçisi tarafından yapılan inceleme ve araştırma neticesinde; başvuranın talebinin reddi yönündeki öneri, Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.
V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A. Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme
8. Yozgat Şehir Hastanesinde ebe olarak görev yapan, çocuğu 2018 yılı liselere geçiş sınavı merkezi yerleştirme sonucu Eskişehir ili Cemal Mümtaz Sosyal Bilimler Lisesini kazanan başvuran, okulun pansiyonunun olmaması ve aynı mahallede başkaca bir pansiyon olmaması sebebiyle aile birliğinin sağlanması amacıyla Eskişehir iline naklen atamasının yapılmasını talep etmektedir.
9. İdarece gönderilen bilgi ve belgelerin tetkiki neticesinde, ilgili idarece aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliklerinin Sağlık Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin 20. maddesi kapsamında değerlendirilmesi ve söz konusu Yönetmelikte çocuğun öğrenim durumu nedeniyle atama yapılacağına dair bir hüküm bulunmaması sebepleriyle başvuranın talebi hakkında bir işlem yapılamadığı anlaşılmıştır.
10. Sağlık Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin, 2 nci maddesinde anılan Yönetmeliğin Sağlık Bakanlığı taşra teşkilatında görev yapan sağlık hizmetleri ve yardımcı sağlık hizmetleri sınıfı personelini kapsadığı, 18 inci maddesinde yer değiştirme suretiyle atanmaya ilişkin olarak sağlık durumu, aile birliği ve can güvenliği hususlarının mazeret kapsamında düzenlendiği, aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği hususunu düzenleyen 21 inci maddesinin uygulama alanının eşler ile sınırlı olduğu öngörülmektedir.
11. Somut olay kapsamında ise, başvuranın çocuğunun öğrenim gördüğü ile nakil talebinin, Sağlık Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliğini düzenleyen 21 inci maddesinin hükmün uygulama alanını eşler ile sınırlayan açık madde metni uyarınca aile birliği mazereti kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.
12. Öte yandan, söz konusu Yönetmelik metni incelendiğinde yer değiştirme suretiyle atanma kapsamında, öğrenim durumunun, sadece personelin kendisi bakımından belli şartlar altında öğrenim gördüğü yere nakli hususunda geçerli bir sebep olarak kabul edildiği görülmektedir.
13. Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda, başvuranın, çocuğunun öğrenim durumu sebebiyle çocuğunun öğrenim gördüğü ile naklen atanma talebinin, çocuğun öğrenim durumunun aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği kapsamında bulunmaması sebebiyle yerine getirilmemesi yönünde tezahür eden idari işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.
B. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
14. İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İyi yönetim ilkeleri" başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup; söz konusu ilkeler yönünden yapılan değerlendirmede, şikayet başvurusu kapsamında, idarenin, başvurana ilişkin işlemlerle ilgili bilgi ve belgeleri süresi içerisinde ve gerekçeli olarak kurumumuza gönderdiği, bu anlamda “kararların gerekçeli olması” ve “kararın geciktirilmeksizin bildirilmesi” ilkelerine uygun hareket ettiği ancak, başvuru sahibine verdiği cevapta idari işleme karşı hangi sürede hangi mercie başvurabileceğini göstermediği bu nedenle de karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi ilkesine uymadığı tespit edildiğinden, idarenin bahse konu ilkeye uygun davranması önerilmektedir.
VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA
15. 6328 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, bu Ret Kararının başvurana tebliğ tarihinden itibaren, ilgili idarenin işlemine karşı (varsa) dava açma süresinden kalan süre kaldığı yerden işlemeye devam edecek olup Ankara İdare Mahkemelerinde yargı yolu açıktır.
VII. KARAR
Açıklanan gerekçelerle BAŞVURUNUN REDDİNE;
Kararın BAŞVURANA ve SAĞLIK BAKANLIĞINA
tebliğine, Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi.
Şeref MALKOÇ
Kamu Başdenetçisi
Yorumlar