T.C.
DANIŞTAY
9. Daire
Esas : 2000/684
Karar: 2001/2824
Tarih: 28.06.2001
ÖZET: GSM abonelerinden tahsil edilen ücretler 2464 s. Yasanın 29. maddesinde düzenlenen haberleşme vergisine tabi değildir.
(2464 sayılı BGK. m. 29) (2709 sayılı Anayasa. m. 73)
KARAR METNİ:
Temyiz İsteminde Bulunan : ... Belediye Başkanlığı
Vekili : Av. ...
Karşı Taraf : ... Mobil Telekomünikasyon Hizmetleri A.Ş.
Vekili : Av. ...
İstemin Özeti: Yükümlü adına 1998/Ekim dönemi için salınan haberleşme vergisi ile kesilen ağır kusur cezasının terkini istemiyle açılan davayı; 2464 s. Belediye Gelirleri Yasasının 29. maddesinde, belediye sınırları ve mücavir alanlar içerisinde Posta Telgraf Telefon İşletmesi tarafından tahsil edilen telefon, teleks, faksimile ve data ücretlerinin haberleşme vergisine tabi olduğu 30. maddesinde, haberleşme vergisinin mükellefinin, telefon, teleks, faksimile ve data ücretlerini tahsil eden Posta Telgraf Telefon idaresi olduğu hükümlerine yer verildiği, Posta Telgraf Telefon İdaresinin, 406 s. Kanunda 18.6.1994 gün ve 21964 s. Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 4000 s. Kanunla yapılan değişiklik sonucu posta telgraf hizmetlerini T.C. Posta İşletmesi Genel Müdürlüğüne, telekomünikasyon hizmetlerini de Türk Telekomünikasyon A.Ş.''ne devrettiği, 406 s. Yasaya eklenen geçici 3. maddede ise, bu Yasa ve sair kanunlarla Posta Telgraf Telefon İşletmesi Genel Müdürlüğüne yapılan atıfların, hizmet alanları itibariyle anılan kurumlara yapılmış sayılacağının belirtildiği, bu halde yükümlünün haberleşme vergisinin mükellefi olamayacağı sonucuna varıldığı gerekçesiyle kabul ederek ağır kusur cezalı haberleşme vergisini terkin eden İçel 1. Vergi Mahkemesinin 27.9.1999 gün ve 1999/446 s. kararının; günümüzde telefon, teleks, faks ve data hizmetlerindeki devlet tekelinin sona erdiği, 2464 s. Kanunda yer alan haberleşme vergisinin konusunun ortadan kalkmadığı, mükellefin her zaman değişebileceği, haberleşme hizmetlerinin karşılığı olan ücretleri tahsil eden kuruluşların bu verginin mükellefi olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti: Vergi Mahkemesi kararının onanması gerektiği savunulmaktadır.
Savcı Zerrin Güngör''ün Düşüncesi: Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 s. İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen sebeplerden hiçbirisine uymayıp Vergi Mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve kanuni nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemiştir.
Açıklanan sebeple temyiz isteminin reddi ile Vergi Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
Tetkik Hakimi Haşim Güney''in Düşüncesi: İleri sürülen iddialar usule ve hukuka uygun Vergi Mahkemesi kararının bozulmasını gerektirecek nitelikte bulunmadığından temyiz isteminin reddi gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık, Ulaştırma Bakanlığı ile imzalanan 27.4.1998 günlü lisans sözleşmesi uyarınca cep telefonu ile haberleşme hizmeti veren yükümlünün, bu hizmetler dolayısıyla GSM abonelerinden banka aracılığıyla tahsil ettiği ücretler üzerinden hesaplanarak davalı belediye tarafından tarh edilen haberleşme vergisinin kaldırılması istemiyle açılan davayı kabul eden Vergi Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulması istemine ilişkindir.
Anayasanın Vergi Ödevi başlıklı 73/3. maddesinde, vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerin kanunla konulacağı, 2464 s. Belediye Gelirleri Yasasının 29. maddesinde, belediye ve mücavir alanlar içerisinde Posta Telgraf Telefon İşletmesi tarafından tahsil edilen telefon, teleks, faksimile ve data ücretlerinin haberleşme vergisine tabi olacağı, 30. maddesinde ise, haberleşme vergisinin mükellefinin, telefon, teleks, faksimile ve data ücretlerini tahsil eden Posta Telgraf Telefon idaresi olduğu hükümlerine yer verilmiştir.
2464 s. Yasanın 29. maddesinde cep telefonlarından tahsil edilen ücretlerin sayılmamış olduğu, bu maddenin yürürlüğe girdiği gün itibariyle cep telefonlarının henüz Türkiye gündeminde bulunmadığı, hatta Kanunda sayılan haberleşme hizmetleri tekel niteliğinde olup bu hizmetin Posta Telgraf Telefon İşletmesi tarafından yürütüldüğü hususları göz önüne alındığında, kanun koyucu tarafından cep telefonlarının anılan Yasa maddesi kapsamında düşünülmediği sonucuna ulaşılmaktadır.
Bu itibarla vergi kanunlarında verginin konusu ve yükümlülüğü yönünden hakkında hüküm bulunmayan hallerde kıyas ve yorum yoluyla genişletmeye gidilerek vergi tarh edilmesi Anayasanın 73. maddesinde sözü edilen "verginin yasallığı" ilkesine aykırı olduğundan, yükümlü adına salınan haberleşme vergisini ve kesilen ağır kusur cezasını terkin eden Vergi Mahkemesi kararında isabetsizlik görülmemiştir.
Açıklanan sebeplerle temyiz isteminin reddine, İçel 1. Vergi Mahkemesinin 27.9.1999 gün ve 1999/446 s. kararının onanmasına, 6.610.000.- TL ilam harcının temyiz isteminde bulunandan alınmasına,
28.6.2001 gününde oyçokluğu ile karar verildi.
AZLIK OYU
X- GSM mobil telefon hizmeti ile ilgili olarak 27.4.1998 gününde yükümlü kurum ile Ulaştırma Bakanlığı arasında imzalanan, GSM Pan Avrupa Mobil Telefon Sisteminin Kurulması ve İşletilmesi ile ilgili lisans verilmesine ait imtiyaz sözleşmesinin 20. maddesinde işletmecinin lisans sözleşmesinden veya GSM şebekesinin kurulması ve işletilmesinden doğan ve yürürlükteki kanunlar ya da Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile olan anlaşmalar gereği tahakkuk ettirilen tüm ücret, vergi ve harçlar ile sair ödeme ve masrafları karşılayacağı kuralı yer almıştır.
2464 s. Yasanın 29. maddesi ile de, telefon ücretleri haberleşme vergisine tabi tutulmuştur. GSM mobil sistemi abonelerinin kullandıkları cep telefonlarının da bir telefon olması ve haberleşme aracı olarak kullanılması sebebiyle bu yasanın kapsamında bulunduğu açıktır.
Bu itibarla, lisans devir sözleşmesi ile telekomünikasyon hizmeti verme ve bu hizmetlerin karşılığı ücreti tahsil etme yetkisi davacı kuruma geçmiş bulunduğundan anılan yasa maddesine göre davacı kurum bu verginin mükellefidir. Öte yandan 2464 s. Yasanın "beyan ve ödeme" başlıklı 93. maddesinde, bir ay içerisinde tahsil edilen telefon ücretlerine isabet eden Haberleşme Vergisinin ilgili belediyeye tahsilâtı takip eden ayın sonuna kadar bir beyanname ile bildirileceği hükmü yer almakta olup dava konusu tarhiyata ait beyannamenin hangi belediyeye verileceği ve hangi belediyenin tarhiyat yapmaya yetkili olduğu hususu da önem kazanmaktadır.
Bu hususlar dikkate alınarak yeniden bir karar verilmek üzere Vergi Mahkemesi kararının bozulması gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına katılmıyorum.
XX- 2464 s. Yasanın 29. maddesinde, belediye sınırları ve mücavir alanlar içerisinde Posta Telgraf Telefon işletmesi tarafından tahsil edilen telefon, teleks, faksimile ve data ücretlerinin haberleşme vergisine tabi olduğu hükmü getirilmiş olup bu yasanın yürürlüğe girdiği tarihte tekel konumunda bulunan Posta Telgraf Telefon İşletmesi de, 18.6.1994 gün ve 21964 s. Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 4000 s. kanunla 406 s. Telgraf ve Telefon Yasasının da yapılan değişiklik sonucu telekomünikasyon hizmetlerini Türk Telekomünikasyon A.Ş.''ne devrettiğinden haberleşme ücretlerini tahsil yetkisi anılan kuruma geçmiştir.
Öte yandan, Ulaştırma Bakanlığı ile yükümlü kurum arasında yapılan GSM Pan Avrupa Mobil Telefon Sisteminin kurulması ve işletilmesi ile ilgili Lisans Verilmesine ait imtiyaz sözleşmesi ile de, Cep telefonu ile haberleşme hizmeti verilmesi ve bu hizmetin karşılığı olarak ücret tahsil etme yetkisi yükümlü kuruma devredilmiştir. Anılan sözleşmenin 20. maddesinde ise, işletmecinin lisans sözleşmesinden veya GSM şebekesinin kurulması ve işletilmesinden doğan ve yürürlükteki kanunlar ya da Türkiye Cumhuriyeti ile olan anlaşmalar gereği tahakkuk ettirilen tüm ücret vergi ve borçlar ile sair ödeme ve masrafları karşılayacağı kuralı yer almıştır.
Sözü edilen kanan ve sözleşme hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, GSM abonelerinden cep telefonu ile yaptıkları haberleşme karşılığı tahsil edilen ücretlerin de 2464 s. Yasanın 29. maddesi hükmü kapsamında bulunduğu sonucuna varılmaktadır.
Kaldı ki, anılan madde hükmü ile amaçlanan haberleşme hizmeti karşılığı olarak tahsil edilen ücretlerin vergilendirilmesi olup bu hizmeti kimin verdiği ya da söz konusu ücreti kimin tahsil ettiği hususu vergiye tabi olma gerçeğini değiştirmemektedir.
Açıklanan nedenlerle, söz konusu ücretleri tahsil eden yükümlü kurum adına yapılan tarhiyatın kanuni olduğu ve aksi yönde tesis edilen Vergi Mahkemesi kararının bozulması gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına katılmıyorum.
Kaynak: DKD Sayı:2 2003 Sayfa: 302
Yorumlar