T.C.
DANIŞTAY
8. Daire
Esas: 1997/3183
Karar: 1997/2831
Tarih: 15.10.1997
ÖZET: Sulama Birliği Başkanın hırsızlık suçundan hüküm giymesi sebebiyle düşürülme isteminin kabulü gerekir.
(2972 sayılı MİK. m. 9) (2839 sayılı MSK. m. 11) (2709 sayılı Anayasa. m. 127) (1580 sayılı Belediye K. m. 133, 138, 140, 143)
KARAR METNİ:
İstemde Bulunan: İçişleri Bakanlığı Karşı Taraf. ,..
İstemin Özeti : ... İli ... İlçesi... Sulama Birliği Başkanlığı görevini yürüten ...''in, ... İlçesi Sulh Ceza Mahkemesinin 10.3.1988 tarih ve E:1987/292, K:1988/120 s. kararı ile hırsızlık suçundan takdiren 6 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına, sanığın T.C.K.nın 80. maddesi uyarınca cezasının 1/6 oranında artırılarak 7 ay 10 tarih hapis cezası ile cezalandırılmasına ve cezanın TCK 522. madde uyarınca 2/3 oranında indirilerek 2 ay 10 tarih hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verildiği ve kararın kesinleştiği, seçilme yeterliliğini kaybettiği belirtilerek başkanlıktan düşürülmesi istenilmektedir.
Savunmanın özeti: Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi Yücel Bulmuş''un Düşüncesi: 2972 s. Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Yasanın seçilme yeterliği başlıklı 9. maddesinin yollamada bulunduğu 2839 s. Milletvekili Seçimi Yasanın 11. maddesinin (f) bendinde affa uğramış olsalar dahi seçilmeye engel oluşturan suçlar sayılmış, bunlar arasında hırsızlık suçuna da yer verilmiştir.
Bu halde... Sulama Birliği Başkanının hırsızlık suçundan hüküm giydiği ve bu hükmün kesinleştiği anlaşıldığından seçilme yeterliliği bulunmayan birlik başkanının düşürülmesi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Alaattin Öğüş''ün Düşüncesi: İçişleri Bakanlığının 7.7.1997 günlü, 61320 s. yazısı ile... İli. ... İlçesi... Sulama Birliği Başkanı ...''in hırsızlık suçundan hüküm giydiğinden bahisle görevinden düşürülmesi istenilmiştir.
T.C. Anayasasının 127. maddesinde mahalli idarelerin seçilmiş organlarının organlık sıfatlarını kaybetmeleri konusundaki denetimin yargı yolu ile olacağı kuralı yer almıştır.
1580 s. Belediye Yasasının belediye köy ve il mahalli idarelerinin birlik kurmalarını düzenleyen 7. faslının 138. maddesinde birliklerin kamu tüzel kişisi oldukları açıklanmış, 140. maddesinde birlik meclisi üyelerinin birliğe dahil olan mahalli idarelerin meclisleri tarafından belediye meclisi üyeliği için gerekli nitelikleri taşıyan kimselerden olmak üzere en çok dört yıl için seçileceği, 143. maddesinde ise birlik başkanı ve katiplerinin meclisçe seçileceği kuralları yer almıştır.
Anılan kurallara göre birlik meclisi üyeliğine seçilebilmek için belediye meclisi üyeliğine seçilebilme koşulları arandığından, belediye meclisi üyeliğine seçilebilme koşullarının tetkiki gereklidir.
Bu konu ise mevzuatımızda 2972 s. Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunla düzenlenmiş olup, anılan yasanın seçilme yeterliği başlıklı 9. maddesi ile yollamada bulunulan 2839 s. Milletvekili Seçimi Yasasının 11. maddesinin (f) bendinde de affa uğramış olsalar bile seçilmeye engel oluşturan suçlar sayılmış, bunlar arasında hırsızlık suçu da yer almıştır.
Olayda. ... Sulama Birliği Başkanının... Sulh Ceza Mahkemesinin 10.3.1988 günlü, 1988/120 s. kararı ile hırsızlık suçundan sonuç olarak 2 ay 10 tarih hapis cezasına hüküm giydiği dosyadan anlaşılmaktadır.
Söz konusu ceza mahkemesi kararının kesinleşmediği yahut Yargıtay''ca bozulduğu yolunda birlik başkanınca herhangi bir savunmada bulunulmamıştır.
Bu durum karşısında, seçilme yeterliliğini kaybeden birlik başkanı ...''in başkanlıktan düşürülmesi gerektiği düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
İstem hırsızlıktan hüküm giyen... İli... İlçesi... Sulama Birliği Başkanı ...''in başkanlıktan düşürülmesine ilişkindir.
1580 s. Belediye Yasasının 133. maddesinde, belde ve köylerin, vilayet idareli hususiyeleri, kendilerine kanunlarla verilen mecburi veya ihtiyarı vazifelerin bir veya bir kaçını müşterek tesisat ve idare ile ifa için birlik tesis edebileceği belirtilmiş, 138. maddesinde birliklerin hükmü şahsiyeti haiz amme müesseseleri olduğu, vazifelerini ifa ettikleri mahalli idarelerin bu ve zaifi ifa hususunda haiz oldukları hukuk ve selahiyeti haiz olduğu, bu hukuk ve salahiyeti istimal hususunda alakadar mahalli idarelerle aralarında zuhur eden ihtilafat vilayet idare heyetince ve birlik muhtelif vilayetlere mensup mahalli idarelerden müteşekkil ise Şurayı Devlet tarafından tetkik ve hallolunacağı kuralı yeralmış, meclisin çalışma ve riayet edeceği maddeler başlıklı 142. maddesinde ise, birlik meclislerinin adi ve fevkalade içtimaa daveti ve meclis reis ve kâtiplerinin intihabı, meclis ruznamesinin tanzimi ve müzakeratının idaresi, inzibatının temini birlik meclisinin selahiyetleri ve meclis mukarreratına birlik reis veya alakadarlar tarafından vaki olacak itiraz üzerine işbu mukarreratına birinci ve ikinci derecede tatbik ve intacı hususlarının da 1580 s. Kanunun 53-61 inci maddeleriyle 63-76 ncı maddelerinin ahkâmı cari olduğu kurala bağlanmıştır.
Yukarıda anılan kanun maddelerinin tetkiki sonucu 1580 s. Kanun uyarınca kurulan ve organlarının oluşumu ve denetimi konusunda aynı kanuna tabi olan kamu tüzel kişiliğine sahip kamu kurumu niteliğindeki bir mahalli idare olan sulama birliklerinin başkanlarının görevlerine son verilmesinde de anılan kanun ve anayasanın 76. maddesinde yer alan kuralların uygulanması gerektiğinden sulama birliği başkanlarının düşürülme isteminin Danıştay''ca inceleneceği sonucuna varılmış olup işin esasına geçildi.
Anayasanın 127. maddesinde mahalli idarelerin seçilmiş organlarının organlık sıfatlarını kaybetmeleri konusundaki denetimin, yargı yolu ile olacağı kuralı yeralmış yine anayasanın 76. maddesinde aralarında hırsızlık suçunun da yer aldığı suçlardan hüküm giyenlerin affa uğramış olsalar bile milletvekili seçilemeyeceği kurala bağlanmıştır.
2972 s. Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Yasasının Seçilme Yeterliliği başlıklı 8. maddesinde "2839 s. Milletvekili Seçimi Hakkında Yasanın 11. maddesinde belirtilen sakıncaları taşımamak şartıyla" denilerek 2839 s. Kanuna atıfta bulunulmuş, anılan bu kanunun 11/F-l maddesinde de affa uğramış olsalar bile hırsızlık suçundan mahkûm olanların milletvekili seçilemeyecekleri hükme bağlanmıştır.
Olayda... Sulama Birliği Başkanının... Sulh Ceza Mahkemesinin 10.3.1988 tarihli ve E: 1987/292, K: 1988/120 s. kararı ile hırsızlık suçundan 2 ay 10 tarih hapis cezasına hüküm giydiği ve bu kararın kesinleştiği bu ceza sebebiyle de birlik başkanının yukarıda, anılan kanun hükümleri uyarınca seçilme yeterliliğini kaybettiği anlaşılmaktadır.
Açıklanan sebeplerle seçilme yeterliliğini kaybeden başkanın görev başında kalmasına olanak bulunmadığından istemin kabulü ile... Sulama Birliği Başkanı ...''in birlik başkanlığından düşürülmesine 15.10.1997 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
Kaynak: DKD. Sayı 95 s: 493
Yorumlar