|
|
www.mevzuattakip.com.tr |
Bu karar; müze giriş ücreti ile müze bilet fiyatlarının ayrı ayrı tespiti suretiyle belediye payının eksik hesaplanmasının Belediye Gelirleri Yasası'na aykırı olup olmadığına ilişkindir.
T.C.
DANIŞTAY
Vergi Dava Daireleri Kurulu
Esas : 2000/106
Karar: 2000/281
Tarih : 13.10.2000
ÖZET: Müze giriş ücreti ile müze bilet fiyatlarının ayrı ayrı tespiti suretiyle belediye payının eksik hesaplanması Belediye Gelirleri Yasasının mükerrer 97. maddesine aykırıdır.
(2464 sayılı BGK. m. mük. madde 97) (2252 sayılı Kültür B. Döner Sermaye K. m. 9)
KARAR METNİ:
Temyiz Eden: Kültür Bakanlığı
Karşı Taraf : ... Belediye Başkanlığı
Vekili : Av. ...
İstemin Özeti: Kültür Bakanlığı Döner Sermaye İşletmeleri Merkez Müdürlüğünün 22.12.1997 gün ve 2679 s. işlemi ile bu işlemin dayanağı olan Kültür Bakanlığı Döner Sermaye İşletmeleri Merkez Müdürlüğü Yönetim Kurulunun 23.9.1997 gün ve 1997/309 s. kararının: müze giriş ücreti ve bilet fiyatlarının ayrı ayrı belirlenmesi suretiyle belediye payının eksik hesaplandığı ileri sürülerek iptali, noksan ödenen belediye payının kanuni faizi ile tazminden ödenmesi istemiyle dava açılmıştır.
Davayı inceleyen Danıştay Dokuzuncu Dairesi, 25.11.1999 tarihli ve E:1998/695, K:1999/4437 s. kararıyla; 2464 s. Belediye Gelirleri Yasasının mükerrer 97''nci maddesinde "giriş ücretinden" söz edildiği, giriş ücretinin müze ve ören yerine giriş karşılığı olarak hizmetten yararlananların ödedikleri ye biletin üzerinde yazılı bedel olduğu, yasada müze giriş ücreti ve müze bilet fiyatı gibi iki ayrı kavrama yer verilmediği, 2252 s. Kültür Bakanlığı Döner Sermaye Yasasının 9''uncu maddesine dayanılarak yürürlüğe konulan Kültür Bakanlığı Döner Sermaye Yönetmeliğinin 7''nci maddesinin, (e) fıkrasında, müzeler, müze haline sokulmuş tarihi binalar ve düzenlenmiş ören yerleri giriş ücretlerinin döner sermaye işletmelerinin gelirleri arasında sayıldığı, 13''üncü maddesinde, tarife, ücret ve fiyat tespit etme yetkisinin yönetim kuruluna verildiği, bu yetkiye dayanarak Kültür Bakanlığı Döner Sermaye İşletmeleri Merkez Müdürlüğü Yönetim Kurulunun. 23.9.1997 gün ve 1997/309 s. bakanlıkça onaylanan kararı ile müze giriş ücretleri ile müze bilet fiyatlarını ayrı ayrı tespit ederek yeni bir düzenleme yaptığı, davalı idare, müze giriş ücretleri ile müze bilet fiyatlarının ayrı ayrı tespit edilmesinin nedenini müze giriş ücretleri üzerine %40 belediye payı, %20 hazine payı, %1 SHÇEK payının eklenmesi ve bu suretle kurum paylarının ziyaretçilere yansıtılması olarak açıklamakta ise de bu tür bir uygulamanın 2464 s. Kanunun mükerrer 97''nci maddesine aykırılık teşkil ettiği, devlete veya sair kamu idarelerine ilişkin muhtelif vergi veya gelirler üzerinden çeşitli kamu kurumlarına ayrılmakta olan payların hesabında izlenmekte olan usule de uymadığı, nitekim 23.8.1996 gün ve 22736 s. Resmi Gazetede yayımlanan 545 sıra No.''lu Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliğinde Kültür Bakanlığı Döner Sermaye İşletmelerinin aylık gayrı safi hâsılatının %20''sinin Genel Bütçeye aktarılacağının belirtildiği, bu sebeplerle müze giriş ücreti ve bilet fiyatlarının ayrı ayrı belirlenmesine yönelik dava konusu işlemde isabet görülmediği, davacı belediye tarafından Ekim 1997 ayında ödenmesi gereken % 40 payın noksan ödenmesi ürerine bu işleme karşı yapılan başvurunun cevap verilmemek suretiyle reddi üzerine açılan davada. Ankara 6.Vergi Mahkemesince noksan ödenen payların davacı belediyeye ödenmesine hükmedildiği, kanuni faiz talebinin reddedildiği ve bu karara karşı yapılan temyiz isteminin dairelerinin 25.11.1999 tarihli ve K:1999/4432 s. kararıyla reddedildiği, noksan ödendiği anlaşılan payların ödenmesi yönünde verilmiş ve kesinleşmiş yargı kararı bulunduğu gerekçesiyle, yoksun kalınan müze paylarının kanuni faiziyle birlikte ödenmesine ait istek hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar vermiş, dava konusu işlemi ve dayanağı yönetim kurulu kararını iptal etmiştir.
Karar, Kültür Bakanlığı tarafından temyiz edilmiş ve işlemin hukuka uygun olduğu ileri sürülerek kararın bozulması istenmiştir. Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.
Tetkik Hakimi Ali ALPAN''ın Düşüncesi: Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını sağlayacak halde görülmediğinden temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Işın ESEN''in Düşüncesi: Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 s. İdari Yargılama Usulü Yasasının 49. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen sebeplerden hiçbirisine uymayıp Danıştay Dokuzuncu Dairesince yerilen kararın dayandığı hukuki ve kanuni nedenler karşısında anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan sebeplerle temyiz isteminin reddiyle daire kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunca, dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Dayandığı hukuksal nedenler ve gerekçesi kararın özet bölümünde yazılı Danıştay Dokuzuncu Dairesinin 25.11.1999 tarihli ve E:1998/695, K:1999/4437 s. kararı aynı hukuksal nedenler ve gerekçe ile kurulumuzca da uygun bulunmuş ve temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, kararın bozulmasını gerektirecek halde görülmemiştir.
Bu sebeplerle temyiz isteminin reddine,
13.10.2000 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
X- Kültür Bakanlığı döner sermaye işletmelerinin gelirleri arasında sayılan müze giriş ücretleri üzerinden; Belediye Gelirleri Yasasının mükerrer 97 inci maddesinin (a) fıkrasına göre %40 belediye payı, Muhasebeci Umumiye Yasasının ek 9 uncu maddesi uyarınca Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğünce yayımlanan 545 s. genel tebliğe göre %20 hazine payı. 2828 s. Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Yasasının 18''inci maddesinin (k) fıkrasına göre %1 bu kurumun payı olarak ayrılmaktadır.
Olayda Kültür Bakanlığı Döner Sermaye İşletmeleri Merkez Müdürlüğü Yönetim Kurulu kararı ile; müze ve ören yerleri için Kültür Bakanlığınca verilen hizmetin bedeli olan giriş ücreti, bilet fiyatının kurum paylarına bölünmesi ile belirlenmiş, bastırılan biletlerin üzerine "kurum payları dahildir" ibaresi yazılmak suretiyle biletler satışa sunulmuştur.
Böylece toplam bilet fiyatlarının %61 ini oluşturan kurum paylarının dışındaki giriş ücreti üzerinden paylar hesaplanıp ilgili kurumlara verilmiştir. Davacı belediyenin iddiası kabul edildiği taktirde yani kurum paylarını da ihtiva eden bilet fiyatı üzerinden yeniden pay hesaplanması, belediyeye mükerrer pay ödenmesine neden olacaktır.
Payların tümüyle ziyaretçilere yansıtılması amacıyla tesis edilen işlemde hukuka aykırı bir cihet bulunmadığından temyiz isteminin kabulü ile Danıştay Dokuzuncu Daire kararının bu nedenle bozulması gerektiği görüşü ile karara katılmıyorum.
XX- 2252 s. Kültür Bakanlığı Döner Sermaye Kanunu''nun 9''uncu maddesine dayanılarak çıkarılan Kültür Bakanlığı Döner Sermaye Yönetmeliğinin "Gelirler" başlıklı 7''inci maddesinin (e) fıkrasında, müzeler, müze haline sokulmuş tarihi binalar ve düzenlenmiş ören yerleri giriş ücretleri döner sermaye işletmeleri gelirleri arasında gösterilmiş, yine aynı yönetmeliğe göre tarife, ücret ve fiyat tekliflerini karara bağlamak yetkisi Döner Sermaye Yönetim Kuruluna verilmiş ve bu tekliflerin bakanın onayı ile yürürlüğe gireceği belirlenmiştir.
Kültür Bakanlığı ve Döner Sermaye İdaresi yukarda belirtilen giriş ücretlerini belirlerken bakım, onarım, personel istihdamı ve işletmecilik giderlerinin tümünü göz önüne alarak kültür varlıklarımızın en iyi biçimde korunmasını sağlamak ve kamuya mal etmek için kendisine yeterli meblağı saptamakla görevlidir. Saptanan bu ücrete göre belirlenen hazine ve belediye payının düzenlenen biletlerde ayrıca gösterilmesi ve bu biçimde ziyaretçilere yansıtılmasında yukarda yazılı mevzuat hükümlerine aykırı bir yön bulunmamaktadır.
2464 s. Belediye Gelirleri Yasasının mükerrer 97''nci maddesinin (a) fıkrasında yer alan "Türkiye Büyük Millet Meclisi''ne bağlı milli saraylar hariç belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde gerçek ve tüzel kişilerce işletilen her türlü müzelerin giriş ücretlerinin %40''ı belediye payı olarak ayrılır" yolundaki hüküm, belirlenen giriş ücretinin %40''ı oranındaki belediye payının düzenlenen bilette ayrıca gösterilerek ziyaretçilere yansıtılmasına mani bir hüküm olmadığı gibi dava dilekçesinde iddia edildiği üzere, kültür varlıklarımızın korunması için kendisine verilen kamu görevini en iyi biçimde yürütmekle yükümlü bir bakanlığın sırf belediye paylarını azaltmak amacıyla böyle bir uygulamaya başvurulduğunu iddia etmek Anayasanın 123''üncü maddesine göre merkezden yönetim ve yerinden yönetim esaslarına göre kurulan idarenin kuruluş ve görevleriyle bir tüm olduğu yolundaki ilkeyi göz ardı etmek anlamına gelir. Mahalli hizmetlerin idarenin bütünlüğü ilkesine uygun biçimde yürütülmesi, kamu görevlerinde birliğin sağlanması, toplum yararının korunması konusunda yetkisi ve görevleri olan merkezi idarenin bir bakanlığının, dava dilekçesinde belirtilen amaçla hareket ettiğini kabul etmek hukuken mümkün görülmemektedir.
Bu sebeplerle davalı idarenin temyiz isteminin kabulü ile Danıştay Dokuzuncu Dairesinin 25.11.1999 tarihli ve E:1998/695, K.-1999/4437 s. kararının bozulması gerektiği görüşü ile karara katıl iniyoruz.
Kaynak: DKD Sayı 105
Telefon: +90 (312) 473 84 23
E-Posta: [email protected]
Adres: Çetin Emeç Bulvari Hürriyet Cad. No: 2/12 Çankaya ANKARA