T.C.
DANIŞTAY
10. Daire
Esas: 1986/975
Karar: 1988/1015
Tarih: 08.06.1988
ÖZET: 4081 s. Kanunun 10. maddesi uyarınca Çiftçi Malları Koruma Meclisince verilen kararlara yapılan itiraz üzerine Çiftçi Malları Koruma Murakabe kurulunca verilen kararlar yargısal nitelik taşımaz, idari işlem niteliğindedir.
(4081 sayılı ÇMKK. m. 1, 8, 10) (2576 sayılı BİMK. m. 15)
KARAR METNİ:
Temyiz Eden (Davalı) : ........ Kaymakamlığı
Karşı Taraf (Davacı) : .......
Vekili : Av. .......
İstemin Özeti : Davacının bahçesinden geçen su arkının kenarına dikilen kavakların sökülmesi yolunda Çiftçi Malları Koruma Meclisince alınan kararın onanmasına ait ....... Çiftçi Mallan Koruma Murakabe Kurulu
kararının iptali istemiyle açılan dava sonucunda ....... İdare Mahkemesince dava konusu işlemin iptali yolunda verilen 3.12.1985 tarihli ve E:1984/459; K:1985/376 s. kararının; sulama kanalına açıkça tecavüz ve müdahale olduğu, zaman içerisinde kanalın daraldığının bilirkişi raporunda da belirlendiği, bu hükmün yok sayılmasının mümkün olmadığı iddialarıyla temyizin incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hâkimi: T.Ö.
Danıştay Savcısı Ü.O.''nun Düşüncesi: Çiftçi Malları Murakabe Heyeti kararının yetki yönünden ve Koruma Meclisi kararının ise esastan iptal edilmesine ait idare mahkemesi kararı temyiz edilmekle dosya incelendi.
4081 s. Kanunun 8 nci maddesi ile Çiftçi Malları Murakabe Heyetine verilmiş olan itirazları inceleme görevi idari nitelikte bir görev olup yargı fonksiyonu ile ilgisi yoktur. Kanun koyucu böyle bir itiraz yolu açmakla, uyuşmazlığın idari dava haline dönüşmeden halledilmesini kamu yararına uygun bulmuştur. Söz konusu kanun hükmü halen yürürlükte bulunduğundan, murakabe heyeti kararının yetki yönünden iptalinde hukuken uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan sebeplerle temyiz isteminin kabulüne ve mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince işin gereği düşünüldü:
Davalı tarafından, davacının bahçesinden geçen su arkının kenarına dikilen kavakların sökülmesi yolunda çiftçi malları Koruma Meclisince alınan kararın onanmasına ait ....... Çiftçi Mallarını Koruma Murakabe Kurulu kararının iptali istemiyle anılan dava kararında ....... İdare Mahkemesince dava konusu işlemin iptali yolunda verilen kararın temyizin bozulması istenilmektedir.
İdare Mahkemesince; 4081 s. Çiftçi Mallarının Korunması Hakkında Yasanın 1. maddesinde Çiftçi Mallan Koruma Meclisinin görevlerinin belirlendiği, aynı kanunun 10. maddesinde de, Koruma Meclisi kararlarına karşı on tarih içerisinde murakabe heyetine itiraz edilebileceğinin hükme bağlandığı, ancak Murakabe Kurulunun bu yetkisinin yargısal bir yetki olduğu 2576 s. Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Yasanın 15 nci maddesi 1. bendi hükmü uyarınca, Murakabe Kurulunun bu yetkisinin mahkemelerin faaliyete geçtiği 20 Temmuz 1982 tarihi itibariyle kaldırıldığı, işlemin bu tarihten sonra tesis edilmiş olması sebebiyle Murakabe Kurulunun Çiftçi Mallan Koruma Meclisince verilmiş bulunan karara karşı yapılan başvuruyu esastan inceleyip, karar verme yetkisi bulunmadığı; ancak, Murakabe Kurulunca verilmiş olan bir kararın mevcut olması sebebiyle bu kararın idari nitelikte olduğunun kabulü gerektiği, anılan kararın yetki yönünden oybirliği ile iptal edilmesine karar verilerek, davanın Çiftçi Malları Koruma Meclisince tesis edilen karara hasren ele alınarak, olayla ilgili olarak yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen rapordan davacı tarafından dikilen ağaçların su arkına zarar vermeyeceğinin anlaşılması nedeniyle, ağaçların sökülmesine ait işlemin iptal edilmesine karar verilmiştir.
4081 s. Çiftçi Mallarının Korunması Hakkında Yasanın 10. maddesi "Bu kanunda yazılı istisnalar dışında koruma ve ihtiyar meclislerinin bu yasa hükümlerine tevfikan verecekleri kararlar aleyhine alâkalılar tarafından kararın kendilerine tebliği gününden itibaren on tarih zarfında murakabe heyetine müracaat ve itiraz olunabilir. Müddeti zarfında aleyhine itiraz edilmeyen kararlar katileşir" hükmünü taşımaktadır.
Çiftçi Malları Koruma Meclisi kararlarına karşı Murakabe Heyetine başvuru, isteğe bağlı, idari bir başvuru olup Çiftçi Malları Koruma Meclisi kararına karşı on tarih içerisinde itiraz edilmeme halinde de işlem kesinleşmektedir. Bu sebeple de Murakabe Heyetinin 10. madde uyarınca vereceği kararlar idari birer işlem olup, yargısal nitelik taşımadığından dava konusu edilen Murakabe Heyeti kararının, yukarda açıklanan gerekçeyle yetki yönünden iptal edilmesine karar verilmesi kanuna aykırı bulunduğundan İdare Mahkemesi kararının 2577 s. Kanunun 40 uncu maddesi 1. fıkrası uyarınca bozulmasına; aynı maddenin 2. fıkrası uyarınca işin esasına inildiğinde:
Davacının bahçesinden geçen su arkının kenarına diktiği ağaçların ileride su arkını kullanılmaz hale getireceği gerekçesiyle sökülmesi yolunda ....... Çiftçi Malları Koruma Meclisi kararının onanmasına ait dava konusu işlem; mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen raporda "kanal kenarına dikilen ağaçların kanalı tahrip etmeyeceği ve ilerdeki bahçelere gidecek su miktarında engelleyici bir unsur teşkil etmeyeceği" belirtildiğinden, hukuka uygun bulunmamakla iptaline, aşağıdaki dökümü yapılan 48.100 TL yargılama gideri ile 6500 TL avukatlık ücretinin davalıdan alınarak davacıya, 2022 TL temyiz giderinin de davacıdan alınarak davalıya verilmesine 8.6.1988 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Yorumlar