T.C.
DANIŞTAY
6. Daire
Esas: 2002/3982
Karar: 2002/4668
Tarih: 22.10.2002
ÖZET: Çevre para cezası hesaplanırken 98/11415 s. Bakanlar Kurulu kararına dayanılarak cezanın beş kat arttırılmasında mevzuata uyarlık bulunmamaktadır.
(2872 sayılı Çevre K. m. 8, 20) (765 sayılı TCK. m. ek madde 1, ek madde 2)
KARAR METNİ:
Temyiz İsteminde Bulunan : ... Çimento Tic. A.Ş.
Vekili: Av. ...
Karşı Taraf : ... Valiliği
İstemin Özeti: Gaziantep İdare Mahkemesinin 29.1.2002 günlü, E:2001/1027, K:2002/101 s. kararının usul ve kanuna aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti: Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbiri bulunmadığından, usul ve yasaya uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi E.Emel Çelik''in Düşüncesi: Uyuşmazlık konusu olayda, ceza miktarı kanunlarla belirlenen miktardan fazla olduğundan, dava konusu işlemin iptali gerekmektedir.
Bu nedenle, davanın reddine ait mahkeme kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Sedat Larlar''ın Düşüncesi: 2872 s. Çevre Yasası uyarınca verilen para cezasına ait 31.1.2002 günlü, 215 s. işlemin iptali istemiyle açılan davayı reddeden İdare Mahkemesi kararının temyizen bozulması istenilmektedir.
Olayda, bilanço esasına göre defter tutması gereken davacı şirketin fiili sebebiyle 2872 s. Çevre Kanununda ön görülen cezanın 4421 s. Yasayla değişik 765 s. Türk Ceza Kanunundaki hükümler uyarınca arttırılması suretiyle çevre para cezasının hesaplanması ve davacı şirketten bu miktarın istenilmesi gerekirken anılan hususlara uyulmaksızın cezanın fazla hesaplanması suretiyle tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu sebeple işlemin iptali gerektiğinden, davanın reddine ait kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, 2872 s. Çevre Yasası uyarınca verilen 11.656.910.000 TL. para cezasına ait 31.1.2001 günlü, 215 s. işlemin iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince; aşırı oranda toz emisyonu çıktığı, elektro filtrelerinin yeterince toz emisyonlarını tutamadığı, 61 ve 62 elektro filtrelerinin kayıt cihazlarının çalışmadığının tespiti üzerine 98/11415 s. Bakanlar Kurulu kararı, 2872 s. Çevre Kanunundaki idari para cezaları ve 765 s. Türk Ceza Kanunundaki hükümlerin uygulanması suretiyle hesaplanan çevre para cezasında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, bu karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
2872 s. Çevre Yasasının 20. maddesinin 1. fıkrasında, aynı Yasanın 8. maddesinin 2. fıkrasına göre verilecek çevre para cezasının miktarı belirlenmiş, 19.6.1986 gününde yürürlüğe giren Ek-1.maddesinde de, bu yasanın 18. maddesinin a, b, c ve d fıkralarında ön görülen fona katılma payları ile 20, 21 ve 22. maddelerinde belirtilen ceza miktarlarını on katına kadar arttırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir, hükmü yer almıştır.
Anılan yetkiye dayanılarak, 1.8.1998 günlü, 23420 s. Resmi Gazetede yayımlanan 98/11415 s. Bakanlar Kurulu kararıyla Çevre Kanununda ön görülen cezaların beş katına çıkarılmasına karar verilmiştir.
Daha önce, Türk Ceza Kanununa 3506 s. Kanun ile eklenen Ek-2.madde hükümleri uyarınca para cezaları Bütçe Kanununda gösterilen memur maaş katsayıları dikkate alınarak her yıl yeniden belirlenmekte ise de, 1.8.1999 günlü, 23773 s. Resmi Gazetede yayımlanan 4421 s. Türk Ceza Yasası ile Cezaların İnfazı Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Yasanın 4. maddesinin (b)bendinin (7) numaralı alt bendi uyarınca 1.1.1981 gününden 31.12.1987 gününe kadar yürürlüğe girmiş Kanunlardaki para cezaları 393 misline çıkarılmış ve bu cezaların her yıl Vergi Usul Yasası uyarınca belirlenerek yeniden değerleme oranında arttırılması öngörülmüştür.
Anılan hükümlerin birlikte yorumlanmasından, daha sonra çıkarılan bir Kanunla Türk Ceza Kanununda değişiklik yapıldığından daha önce Türk Ceza Kanunda değişiklik yapan 3506 s. Kanununa göre hesaplanan çevre para cezalarının arttırılmasını öngören Bakanlar Kurulu kararının uygulanmayacağı sonucuna ulaşılmıştır.
Olayda, bilanço esasına göre defter tutması gereken davacı şirketin fiili sebebiyle 2872 s. Çevre Kanununda ön görülen cezanın 4421 s. Yasayla değişik 765 s. Türk Ceza Kanunundaki hükümler uyarınca arttırılması suretiyle çevre para cezasının hesaplanması ve davacı şirketten bu miktarın istenilmesi gerekirken anılan hususlara uyulmaksızın cezanın fazla hesaplanması suretiyle tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu durumda, dava konusu işlemin iptali gerektiğinden davanın reddine ait mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyize konu Gaziantep İdare Mahkemesinin 29.1.2002 günlü, E: 2001/1027, K:2002/101 s. kararının BOZULMASINA, ..., dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 22.10.2002 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Yorumlar