Çevre Düzeni Planı

Bu Genelge, Çevre Bakanlığının, 3194 sayılı İmar Kanununda ve ilgili yönetmeliğinde tanımı ve niteliği açıklanan Çevre Düzeni Planını yapma, yaptırma, değiştirme ve onaylama yetkisi bulunmadığı gibi Çevre Bakanlığınca bu doğrultuda çıkartılan veya çıkartılacak yönetmelik ve genelgelerin yasal bir dayanağı olmamasına ilişkindir.

T.C.

BAYINDIRLIK VE İSKAN BAKANLIĞI

Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğü

ANKARA

14.05.2001

SAYI: B.09.0.TAU.0.17.00.00.1044-12161

KONU: Çevre Düzeni Planı

İLGİ: Çevre Bakanlığının 30.03.2001 gün ve B.19.0.ÇED.0.11.00.01/1445/3776 sayılı ve 2001/8 numaralı Genelgesi.

Bilindiği gibi 3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinde tanımlanan Bakanlığın, Bakanlığım olması ve aynı Kanunun 44. maddesi ile İmar Kanununda yer alan her tür ölçekteki plan ve planlama işlemlerinin tanımlanması ve uygulanması ile ilgili yönetmelikleri yayımlama yetkisinin Bakanlığıma verilmesi, 17.03.2001 gün ve 24345 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İmar Planı Yapılması ve Değişikliklerine Ait Esaslara Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılması Hakkındaki Yönetmelik ile 02.11.1985 gün ve 18916 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İmar Planı Yapılması ve Değişikliklerine Dair Yönetmeliğin adı Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelik olarak değiştirilmiştir.

Bu Yönetmelik ile bu güne kadar İmar Planı için belirtilen bazı tanımların, 3194 sayılı İmar Kanununda yer alan her ölçekteki fiziksel planlarda da uygulanmasına, bu planlardan biri olan, Bakanlığım ve Çevre Bakanlığı arasında yetki tartışmasına neden olan Çevre Düzeni Planının yapımı ve onayı konusunda yaşanan tereddütleri giderecek ve bu konuda böyle uygulamaya esas olacak hususlar hüküm altına alınmıştır.

Buna göre gerek 3194 sayılı İmar Kanununun 9. maddesi, gerekse Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 4. maddesi uyarınca; ülke genelinde, 3194 sayılı İmar Kanununda yer alan tüm üst ölçekli fiziksel planları ve bu planlardan biri olan Çevre Düzeni Planlarını yapma, yaptırma, değiştirme ve onama yetkisi Bakanlığıma aittir.

Yine Çevre Düzeni Planları konusunda İmar Kanununun 9. maddesi kapsamında Bakanlığımın yetkili olduğu; Bakanlığım aleyhine Danıştay 6. Dairesine açılan dava sonucu 1995/6070 Esas No: 20.10.1997 tarih ve 1997/4468 No’lu alınmış olan kararda, söz konusu planların İmar Kanununun 5. maddesinde tanımlanan nitelikleri nedeniyle 9. madde kapsamında Bayındırlık ve İskan Bakanlığının bu planların üzerinde onay yetkisi bulunmadığından söz etmeye olanak yoktur denilerek Davacı İdarenin Bakanlığımın Çevre Düzeni Planı yetkisinin bulunmadığına ilişkin iddiası, usul yönünden yerinde görülmeyerek yargı kararıyla teyit edilmiştir.

Buna karşılık Çevre Bakanlığının kuruluş, görev, yetki ve sorumluluğunu düzenleyen 21.08.1991 gün ve 20967 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 443 sayılı Çevre Bakanlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede de belirtildiği gibi, Çevre Bakanlığınca yapılması gereken Çevre Düzeni Planı; Doğal bitki ve hayvan varlığı ile doğal zenginliklerin korunması, geliştirilmesi ve her türlü çevre kirliliğinin önlenmesini içeren havza bazındaki ekolojik koruma amaçlı planlar olup, bu planların da 2872 sayılı Çevre Kanunu hükümleri doğrultusunda, yapılaşma kararları içermeyecek şekilde hazırlanması gerekmektedir.

Görüldüğü gibi, Çevre Bakanlığınca yapılması gereken Çevre Düzeni Planları; çevre değerlerini korumaya yönelik sadece çevre faktörlerini değerlendiren ekolojik amaçlı planlar olup Bakanlığımca yapılan Çevre Düzeni Planları ise gerek 3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinde tanımlandığı gibi tüm sektörleri bir arada değerlendirerek yorumlayan ve bu doğrultuda arazi kullanım kararları getiren ve yerel idarelerce hazırlanıp onaylanan İmar Planlarına esas teşkil edecek olan üst ölçekli fiziki planlardır.

Bu nedenle Çevre Bakanlığının, 3194 sayılı İmar Kanununda ve ilgili yönetmeliğinde tanımı ve niteliği açıklanan Çevre Düzeni Planını yapma, yaptırma, değiştirme ve onaylama yetkisi bulunmadığı gibi Çevre Bakanlığınca bu doğrultuda çıkartılan veya çıkartılacak yönetmelik ve genelgelerin yasal bir dayanağı yoktur.

Bundan da anlaşılacağı üzere, ülke genelinde gerek 3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinde gerekse de Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 4. maddesinde tanımlanan Çevre Düzeni Planlarının hazırlanması ve onaylanmasına ilişkin Çevre Bakanlığınca yayımlanan Yönetmelik ve Genelgelerin 2872 sayılı Çevre Kanununun amacı ve kapsamı doğrultusunda olmadığıdır.

Çevre Düzeni Planlarıyla ilgili işlemler 17.03.2001 tarihinde Bakanlığımca yayımlanan Yönetmeliğe göre yapılacaktır.

Bilgilerinizi ve gereğini arz ve rica ederim.

DAĞITIM:

Başbakanlığa, Tüm Bakanlıklara

81 İl Valiliğine

Büyükşehir Belediye Başkanlıklarına

İller Bankası Genel Müdürlüğüne

İlgili Kanun:

Yorumlar