T.C.
DANIŞTAY
1. Daire
Esas: 1986/61
Karar: 1986/64
Tarih: 10.03.1986
ÖZET: Belediye meclis üyesinin üyelikten düşürülebilmesi için 2839 s. Kanunun 11 inci maddesinde ön görülen sakıncaları taşıdığının belirlenmesi gerekir.
(2972 sayılı MİK. m. 9) (2839 sayılı MSK. m. 11) (1580 sayılı Belediye K. m. 30, 74)
KARAR METNİ:
....... Belediye Meclisinin 4.7.1985 tarihli ve 1985/57 s. kararının, 1580 s. Belediye Yasasının 74 üncü maddesi gereğince iptali istemine ait İçişleri Bakanlığının 28.2.1986 tarihli ve Mahalli İd. Gn. Md. Şb. Md. 521. 85. 23.10/22278 s. yazısında aynen:
" ....... Belediye Meclis Üyesi A.R.U.''nun meclis üyeliğinden düşürülmesi hususunda Belediye Meclisince alınan 4.7.1985 tarih ve 1985/57 s. kararın iptali konusunda ....... Valiliğinden alman 1.11.1985 tarih ve 301 s. yazı ile ekleri ilişikte sunulmuştur.
Anılan meclis kararında adı geçen Meclis Üyesi A.R.U.''nun görevini kötüye kullandığı ve şahsi arabasını belediye tamirhanesinde tamir ettiğinden bahisle meclis üyeliği görevine son verildiği belirtilmekte ise de dosyanın incelenmesinden adı geçenin durumunun meclis üyeliğine seçilme şartlarını düzenleyen 2972 s. Yasanın 9 uncu maddesi ile atıfta bulunulan 2839 s. Yasanın 11 inci maddesinde belirtilen seçilme şartlarına aykırı olmadığı ve hakkında verilmiş herhangi bir mahkûmiyet kararı bulunmadığından Bakanlığımızca söz konusu kararın hukuka aykırı olduğu düşünülmektedir.
1580 s. Yasanın 74 üncü maddesi uyarınca yukarda belirtilen gerekçelerle ....... Belediye Meclisinin 4.7.1985 tarih ve 1985/57 s. kararının iptali hususunu takdirlerinize arz ederim" denilmektedir.
Gereği görüşülüp düşünüldü:
Dosyanın incelenmesinde, ....... Belediye Meclisinin 4.7.1985 tarihli olağanüstü toplantısında; 16 meclis üyesi tarafından verilen, meclis üyesi ve belediye başkan yardımcısı A.R.U.''nun ....... Şirketine ilişkin ....... Plakalı aracı belediye itfaiye garajından, belediye personeline, tamir ettirmek ve belediyeye ilişkin malzemelerden kullandırmak suretiyle görevini kötüye kullandığından bahisle, 1580 s. Kanunun 30 uncu maddesine göre meclis üyeliğinden düşürülüp azledilmesi yolundaki önergenin 14 ret oyuna karşı 16 oyla kabul edildiği, böylece adı geçenin 1580 s. Belediye Yasasının 30 uncu maddesi gereğince meclis üyeliğinden düşürülmesine karar verildiği, İçişleri Bakanlığının yukarıya aynen alınmış bulunan 28.2.1986 tarihli ve Mah. İd. Gn. Md. Şb. Md. 521. 85. 23. 10/22278 s. yazısıyla sözü edilen kararın Belediye Yasasının 74 üncü maddesine göre iptalini istediği anlaşılmaktadır.
Sözü edilen Belediye Yasasının 74 üncü maddesinde, olağan ve olağanüstü toplantılar veya kanuni görev ve yetkiler dışında veya kanun ve tüzük hükümlerine aykırı olarak verilmiş belediye meclisi kararlarının, il merkezi olmayan yerlerde valinin istemi üzerine il idare kurulunca, il merkezi olan yerlerde İçişleri Bakanlığının istemi üzerine Danıştay''ca incelenerek onaylanmasına ya da iptal edilmesine karar verileceği, 30 uncu maddesinde de, meclis üyesi olmak için gerekli koşullardan herhangi birinin yitirilmesi halinde üyeliğin sona ereceği, ancak, üyeliğin herhangi bir biçimde sona ermesine, üyelerden birinin istifa etmiş sayılmasına ya da istifasının kabulüne meclisin karar vereceği hükme bağlanmıştır.
Sözü edilen 30 uncu madde hükmü, görüldüğü gibi, meclis üyeliğine seçildikten sonra seçilme yeterliğini kaybetmiş olanların üyelikten düşürülmesine ilişkindir. Belediye meclisine seçilme yeterliğini belirleyen hüküm, 2972 s. Mahalli İdareler ve Mahalle Muhtarlıkları ve "İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunda yer almaktadır. Bu Kanunun 9 uncu maddesinde, en az altı ay süre ile, o seçim çevresinde oturmuş olmak ve 2839 s. Milletvekili Seçimi Yasasının 11 inci maddesinde belirtilen sakıncaları taşımamak koşuluyla, yirmi beş yaşını dolduran her Türk vatandaşının belediye başkanlığına, il genel ve belediye meclisi üyeliğine seçilebileceği, 2839 s. Milletvekili Seçimi Yasasının 11 inci maddesinde ise, ilkokul mezunu olmayanların, kısıtlıların, yükümlü oldukları askerlik hizmetlerini yapmamış olanların, kamu hizmetinden yasaklıların, taksirli suçlar hariç, toplam bir yıl veya daha fazla hapis veya süresi ne olursa olsun ağır hapis cezasına hüküm giymiş olanlarla affa uğramış olsalar bile dört bent halinde belirtilmiş olan suçlardan mahkum olanların milletvekili seçilemeyecekleri hükme bağlanmıştır.
Şu durumda, belediye meclisince, 1580 s. Kanunun 30 uncu maddesi uyarınca bir meclis üyesinin üyelikten düşürülebilmesi için, meclis üyeliğine seçildikten sonra üye seçilebilme yeterliğini yitirmiş olduğunun, başka bir anlatımla, 2839 s. Kanunun 11 inci maddesinde ön görülen ve yukarda sözü edilen sakıncaları taşıdığının belirlenmiş olması gerekirken, böyle bir durumun varlığı saptanmadan verilen kararın Kanun hükümlerine aykırı olduğu açık bulunmakla, ....... Belediye Meclisinin meclis üyesi A.R.U.''nun üyelikten düşürülmesine ait 4.7.1985 tarihli ve 1985/57 s. kararının iptal edilmesine 10.3.1986 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Yorumlar